Hieronder vind je ons dossier over illegale dierenhandel. We lichten toe wat House of Animals doet tegen illegale dierenhandel, wat de problemen en pijnpunten zijn en wat jij kunt doen om ons te helpen bij onze strijd!
Wilde dieren worden, dood of levend, om de meest uiteenlopende redenen verhandeld. Om ze te misbruiken als toeristische attractie bijvoorbeeld. Hun huid of lichaamsdelen worden gebruikt als ornament, accessoire of ´medicijn´. Ook voor de huisdierhandel worden veel bijzondere dieren uit het wild geroofd. Handelaren vervalsen vergunningen en registraties, waardoor het lijkt of de dieren legaal zijn ingevoerd. Niet alleen de vangst uit het wild maar ook het transport is voor deze wilde dieren een hel, en veel overleven dit niet. Regelmatig zijn nieuwsberichten te lezen over gesmokkelde dieren, zoals vogels en reptielen, die door de douane op Schiphol zijn aangetroffen in koffers of kleding. Deze vorm van georganiseerde misdaad is enorm lucratief. In de illegale handel in wilde dieren (wildlife crime) gaan jaarlijks miljoenen om. Nederland is het middelpunt van de illegale handel in dieren en het feit dat we nog steeds geen positieflijst hebben is hiervan een van de oorzaken.
Al zo’n 25 jaar wordt eraan gewerkt, of vooral veel over gesproken: de positieflijst. Een lijst waarop vermeld staat welke dieren in Nederland geschikt zijn om, zonder een te groot risico op aantasting van hun welzijn, door mensen te worden gehouden. En dus ook als fokdier te gebruiken. Belangrijk is vooral dat als een diersoort niet op de positieflijst staat (ook wel onterecht Huisdierenlijst genoemd), deze juist niet mag worden gehouden. Heel duidelijk, overzichtelijk en effectief te handhaven.
Hoewel er in België al een positieflijst is voor zowel zoogdieren als reptielen sinds 2002, wil het opstellen van zo’n lijst in Nederland maar niet lukken. Dat komt doordat handelaren in en de houderij-organisatie van niet-gedomesticeerde dieren betrokken waren bij het proces en juist voordeel hebben bij uitstel. Deze betrokkenheid heeft de besluitvorming enorm vertraagd. Niet-gedomesticeerde dieren worden in de volksmond ook wel exotische dieren genoemd.
Inmiddels is er nog steeds geen belemmering om allerlei niet-gedomesticeerde exoten zoals suikereekhoorns, wasberen en meerkatten als huisdier te houden. De dieren zijn hier de dupe van en de opvangcentra zitten bomvol met dit soort dieren omdat ze gewoonweg niet te houden zijn. Ook de wildvang van deze diersoorten gaat onverminderd door, wat enorm veel dierenleed veroorzaakt en waardoor zelfs bepaalde diersoorten met uitsterven bedreigd worden. Daarnaast brengt deze situatie veiligheids- en gezondheidsrisico’s in Nederland met zich mee.
House of Animals vindt het absurd dat er nog steeds geen volledige positieflijst is. Al 25 jaar doet de overheid over het opstellen van de lijst waarop vermeld staat welke dieren je in Nederland als huisdier mag houden. Staat een dier niet op de lijst, dan is het automatisch een diersoort die je niet mag houden, niet in- en niet buitenshuis.
De ontwikkelingen rond de positieflijst volgt House of Animals op de voet. We onderzoeken waarom deze lijst in Nederland nog steeds niet definitief tot stand is gekomen, welke partijen hierbij betrokken zijn en welke partijen er baat bij hebben dat het opstellen van deze lijst zo veel mogelijk tegengewerkt wordt. In haar blog [link AT https://www.animalstoday.nl/noodzaak-voor-een-positieflijst/ ] geeft Karen Soeters diepgaande uitleg.
Ook jij kunt helpen dierenhandel te stoppen. Bijvoorbeeld door geen dieren aan te schaffen die ongeschikt zijn als huisdier. Ook zonder positieflijst kun je dit met gezond verstand goed inschatten. Laat deze dieren waar ze horen en dat is niet op een flatje, in een eengezinswoning of in een tuin, omdat jij het zo leuk vindt ernaar te kunnen kijken.
Merk je bij een dierenwinkel of handelaar dat er exotische dieren verkocht worden waarvan je je afvraagt of dit wel in de haak is? Neem dan contact op met de dierenpolitie via telefoonnummer 144 of met Meld Misdaad Anoniem (link naar https://www.meldmisdaadanoniem.nl/wildlifecrime). Hier staat ook vermeld welke signalen reden tot zorg zijn. Heb je foto’s of videobeelden die van belang kunnen zijn voor House of Animals Investigations, dan ontvangen we deze graag via tip@houseofanimals.nl.
Schrijf je onderaan deze pagina in voor onze nieuwsbrief, zo blijf je altijd op de hoogte van ons werk. Daarnaast verwijzen we naar onze nieuwssite AnimalsToday, waar je m.b.v. de zoekfunctie veel artikelen en uitgebreide blogs van Karen Soeters kunt lezen over de handel in wilde dieren en de ontwikkelingen over de positieflijst.
We hebben jouw hulp heel hard nodig. Enkel dankzij onze fantastische donateurs kunnen wij ons werk voortzetten. Wij zijn dankbaar voor elke donatie. Omdat onze campagnes en undercover acties vaak uit langere trajecten bestaan, help je ons het beste met een maandelijks bedrag naar keuze (link naar onderaan deze pagina) of met een periodieke schenking. (link naar https://www.houseofanimals.nl/help-mee/schenk-periodiek/ )
Op een positieflijst staan inheemse en exotische dieren vermeld die in Nederland door particulieren zonder vergunning als huisdier mogen worden gehouden. Staat een diersoort niet op de lijst, dan mag het niet als huisdier worden gehouden, bijvoorbeeld omdat de juiste leefomstandigheden in een thuissituatie niet te creëren zijn of de verzorging te ingewikkeld is. Met een positieflijst kan de dierenhandel in dit soort dieren worden beperkt, omdat het aantal diersoorten dat vrij mag worden gekocht en gehouden sterk daalt. Instanties als de Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID), de (dieren)politie en de NVWA kunnen hierop gericht handhaven. Toegezegd is dat er eerst een positieflijst voor zoogdieren wordt opgesteld, en daarna een voor vogels, reptielen, amfibieën en vissen.
De positieflijst wordt ook wel huisdierenlijst genoemd. Dit woord is niet juist omdat het woord ´huisdier´ misbruikt wordt door degenen die een dier niet houden als huisdier, maar juist als niet-huisdier. Hier vallen namelijk dieren onder die absoluut niet geschikt zijn om in huis te houden maar buiten, zoals hobbyvarkens, stokstaartjes, neusbeertjes etc.
In een van de beoordelingscommissies is gesproken over een Negatieflijst. Hierbij werd de benadering omgedraaid: dieren die op deze lijst staan, zouden niet mogen worden gehouden. Alle andere dus wel. Al snel was duidelijk dat dit plan vooral nadelen had. Dit zou betekenen dat steeds weer nieuwe soorten aan de lijst worden toegevoegd, nadat het leed al was geschied. Eerst zou steeds weer wetenschappelijk aangetoond moeten worden dat ze ongeschikt zijn als huisdier. Aangezien er vele honderden, zo niet duizenden, diersoorten in de wereld voorkomen zou een Negatieflijst de deur openzetten voor nog meer ellende en juist misbruikt gaan worden door de tegenstanders. Ook door diersoorten te kruisen, zouden ze een plek op de Negatieflijst ontlopen. Daarnaast zou deze methode voor handhavers erg onpraktisch zijn.
Het houden van een huisdier is, onder de juiste omstandigheden, fijn voor zowel eigenaar als dier. Maar alleen als het dier daarvoor geschikt is. Voor niet-gedomesticeerde dieren zijn er namelijk geen juiste omstandigheden door de mens te creëren. Alleen het natuurlijke habitat waar de dieren in de vrije natuur leven is voor deze dieren de juiste leefomgeving.
De enige geschikte gezelschapsdieren, zoals honden en katten, zijn diersoorten die al honderden jaren door de mens gehouden zijn. Deze dieren zijn zodanig gefokt dat ze geschikt zijn gemaakt om door de mens te worden gehouden (gedomesticeerd). Het simpele feit dat ze al jarenlang gehouden worden wil nog niet zeggen dat de dieren daarmee ook geschikt zijn gemaakt. Ook als een dier tam is betekent dit niet dat daarmee het welzijn van dat dier te waarborgen is. Alleen door honderden jaren genetische selectie toe te passen kunnen mogelijk bepaalde diersoorten geschikt worden gemaakt om te worden gehouden als huisdier.
Daardoor zijn honden en katten geliefde maatjes die zelf profijt kunnen hebben bij hun hun leven als huisdier. Ze hebben een dak boven hun hoofd, een warme slaapplek, ruimte, geschikt en voldoende voedsel en worden beschermd tegen ziektes en ander gevaar. Een win-winsituatie.
Heel anders is het als mensen besluiten dat een kat of cavia wel erg ‘gewoontjes’ is en ze liever een meer exotisch dier aanschaffen als een serval of wasbeer. Helaas is het houden van bijzondere dieren de laatste jaren steeds populairder geworden en zijn sommige mensen erg beïnvloedbaar door foto’s die zij op social media zien. Ziet een diertje er leuk uit, dan willen mensen het hebben. Dat het dier zelf er doodongelukkig van wordt, telt niet mee. Door de verhoogde vraag tiert de handel in exotische diersoorten welig, en worden er dieren uit het wild gevangen en verhandeld. Daarnaast worden de dieren gebruikt om ermee te fokken. Het gevolg hiervan is dat veel dieren een miserabel leven lijden onder totaal ongeschikte omstandigheden, handelaren veel geld verdienen aan de ellende van de exotische dieren, de biodiversiteit afneemt door wildvang en dat opvangcentra overvol zitten. Ook ontsnapt er regelmatig een exoot die de omgeving op stelten zet, zoals een cobra of serval.
[Links naar:
https://www.blikopnieuws.nl/nieuws/281093/californische-king-cobra-ontsnapt-in-woonwijk-roermond.html
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5277160/ontsnapte-serval-keert-zelf-weer-terug-naar-huis-veel-stress ]
Het invoeren van en handhaven volgens een complete positieflijst is om meerdere redenen van groot belang:
Voor niet-gedomesticeerde dieren zijn de leefomstandigheden in een thuissituatie per definitie ongeschikt. Zij hebben bijvoorbeeld meer ruimte nodig, moeten kunnen klimmen in bomen of tegen bergwanden, hebben behoefte aan specifieke luchtvochtigheid, moeten kunnen trekken, hebben een supergevoelig gehoor, of speciale voeding nodig die niet eenvoudig verkrijgbaar is etc. Ze hebben zeer complexe behoeften waar de houder, ook de gespecialiseerde houder, niet aan kan voldoen, laat staan de particulier. Dit levert niet alleen veel praktische problemen op, dieren lijden enorm onder de omstandigheden waaronder ze zijn gehuisvest. Nu kunnen mensen in een opwelling een totaal ongeschikt huisdier aanschaffen en zich op een later moment realiseren dat zij er niet op de juiste manier voor kunnen zorgen. Dierenopvangcentra raken hierdoor voller, met steeds meer verschillende diersoorten. Ook zijn er te weinig gespecialiseerde opvangcentra in Europa voor de grote aantallen exotische dieren die worden afgestaan of inbeslaggenomen.
Exotische dieren kunnen ontsnappen of worden bewust ‘vrijgelaten’ waardoor de lokale ecosystemen worden geschaad. Mensen realiseren zich niet dat dieren vervolgens dood gaan omdat ze geen eten kunnen vinden en zich niet kunnen aanpassen aan de temperatuur, of dat ze andere inheemse dieren kunnen verjagen of opeten.
Ook is de handel in deze diersoorten funest voor het gebied waar zij vandaan komen. Voor het fokken in gevangenschap zijn nieuwe dieren nodig uit het wild, omdat dieren uit het wild sterker zijn. Hun genen zijn dan ook erg gewild. Naast het enorme dierenleed dat dit veroorzaakt, brengt dit de populatie in gevaar. Door wildvang neemt het aantal dieren af, soms zelfs tot punt van uitsterven: dit zorgt voor schaarste en drijft de prijs op. Met extra wildvang als gevolg. Zeker bij diersoorten die zich in gevangenschap niet goed voortplanten is dit een groot probleem. Ook is het kopen van een dier uit wildvang soms zelfs goedkoper dan het fokken van nakomelingen in gevangenschap. Dat de sector vervolgens het uitsterven gebruikt om de fokkerij in stand te houden is absurd. De sector beargumenteert namelijk dat zij fokt om dieren weer terug te kunnen zetten in het wild en daarmee het uitsterven van bepaalde soorten tegengaat. Deze tegenstrijdige strategie bestaat er dus uit dat de sector er eerst aan bijdraagt dat diersoorten uitgestorven raken om vervolgens te beweren dat zij ervoor zorgt dat uitsterven wordt voorkomen.
Geroofd worden uit hun eigen omgeving en de levenslange gevangenschap daarna zorgen voor veel dierenleed en verdriet, terwijl de dieren niemand iets hebben misdaan. Tijdens het transport gaan er meer dieren dood dan er levend op de plaats van bestemming aankomen, wat door handelaren als niet meer beschouwd wordt dan een economische schadepost. Na alle ellende die de dieren al hebben meegemaakt leven ze vaak niet lang. Voor handelaren is dat alleen maar mooi meegenomen, want zo kunnen zij weer extra dieren verkopen. Ook worden dieren mismaakt om ze als huisdier te verkopen. Zoals in deze trieste video van Animals Indonesia te zien is, waarbij de tanden worden getrokken van een plompe lori, een zeer gewild huisdier in Azië (waarschuwing: deze beelden zijn zeer schokkend): [link naar https://www.youtube.com/watch?reload=9&v=HHoVPdKr89U] De handel in wilde dieren als huisdier is een enorm wereldwijd probleem, waarbij Nederland helaas bekendstaat als middelpunt van de handel.
Niet-gedomesticeerde dieren reageren onvoorspelbaar en zijn soms sterker dan men denkt, zeker als ze volwassen worden. Ze kunnen hun eigenaar of andere mensen flink verwonden. Dit is een van de redenen dat veel dieren die, op het moment dat ze volwassen zijn geworden, absoluut ongeschikt zijn als huisdier en vervolgens worden afgestaan aan opvangcentra als Stichting AAP. Daarnaast ontsnappen dieren soms en kunnen ze mensen veel schrik aanjagen of de verkeersveiligheid in gevaar brengen en zelfs mensen aanvallen. Het wachten is op ongelukken waarbij de vraag niet is of, maar wanneer ze gaan gebeuren.
Er zijn veel ziektes die van dier op mens kunnen worden overgedragen, of andersom: dit zijn zoönosen. Denk hierbij aan rabiës, corona, of Q-koorts. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat 60-75% van de bekende infectieziekten zoönosen zijn, afkomstig van wilde dieren. De bekendste worden overgedragen door zoogdieren, voornamelijk primaten, vleermuizen en knaagdieren en veel van deze dieren kunnen in de meeste EU-landen legaal als huisdier worden gehouden. [bron: St AAP https://www.aap.nl/vraag-en-antwoord-positieflijst/ ] -> graag de bronvermelding niet verwijderen Uit onderzoek in het opvangcentrum van Stichting AAP bleken exotische dieren vatbaar te zijn voor meer dan 120 verschillende virussen, bacteriën en parasieten: allen gevaarlijk en mogelijk zelfs dodelijk voor de mens. Ook had een deel van de opgevangen dieren ten minste 1 zoönose onder de leden. Zorgwekkend is ook dat nog lang niet alle zoönosen bekend zijn. Het is dan ook een risico voor de volksgezondheid om dieren uit het wild te roven en in thuissituaties te houden. Door de manier waarop we met wilde dieren omgaan is het wachten op een volgende ziekte die de gezondheid van zowel mens als dier in gevaar brengt.
In 1996 werd het eerste advies over de positieflijst uitgebracht door de Raad van Dieraangelegenheden (RDA). Die poging strandde, omdat een goede wetenschappelijke onderbouwing en consistentie ontbraken en de lijst veel te uitgebreid was. In meer dan 20 jaar tijd werden 5 volgende pogingen gedaan, door de RDA en later door de Wageningen Universiteit (WUR). Op 1 februari 2015 trad een (nog onvolledige) lijst in werking. In 2017 werden nieuwe lijsten opgesteld en de invoering hiervan opgeschort. In 2019 gaf toenmalig minister Schouten aan dat een commissie de op dat moment in Nederland gehouden zoogdiersoorten, zo’n 260, zou gaan beoordelen op geschiktheid als gezelschapsdier. Deze beoordeling is toen afgerond maar die lijst is vanwege de betrokkenheid van de sector door de rechter naar de prullenbak verwezen. Extra bizar is dat de sector heeft meegewerkt aan de beoordeling en vervolgens bij de rechter deze betrokkenheid juist heeft gebruikt om de lijst weer aan te vechten.
Hierna zou de methodiek opnieuw bekeken worden en een nieuwe positieflijst opgesteld. Het wachten is nog steeds op deze definitieve positieflijst, die huis- en hobbydierenlijst gaat heten. De incomplete lijst van 2015 is niet meer geldig. [link naar https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2015/01/28/positieflijst-zoogdieren-huisdierenlijst]
House of Animals zet zich al jaren in tegen de handel in wilde dieren, waar ook de verkoop van exotische dieren voor thuissituaties onderdeel van uitmaakt. House of Animals vindt dat dieren alleen als huisdier mogen worden gehouden als het om diersoorten gaat die daadwerkelijk gedomesticeerd zijn, zoals honden en katten. Het is eenvoudig om aan alle behoeften van deze dieren te voldoen en dit is ook vastgelegd in de wet, in het Besluit houders van dieren [link naar https://wetten.overheid.nl/BWBR0035217/2022-01-01]. Het gaat hierbij niet om dieren die tam zijn gemaakt. Gedomesticeerd is volstrekt iets anders dan tam zijn.
Gedomesticeerde dieren kunnen, als de houder geeft waar het dier behoefte aan heeft, een plezierig leven hebben en een band opbouwen met hun eigenaar. Wij vinden dat er zo snel mogelijk een positieflijst moet komen voor diersoorten die, vanuit de behoeften van de diersoort bezien, geschikt zijn om gehouden te worden. De positieflijst moet betrekking hebben op zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieën en vissen. Zonder deze lijst zal de handel in en het houden van dieren die daar niet geschikt voor zijn door blijven gaan en verdienen criminelen kapitalen aan de illegale handel in exotische en bedreigde diersoorten.
